Przejdź do treści 
Próba wysiłkowa
EKG wysiłkowe monitoruje elektryczną aktywność serca w trakcie obciążenia wysiłkiem fizycznym. Wykonuje się je u osób z podejrzeniem lub rozpoznaniem choroby wieńcowej, chorych z zaburzeniami rytmu serca a także osób zdrowych (np. u sportowców).
Jest badaniem nieinwazyjnym umożliwiającym pogłębienie diagnostyki oraz podjęcie dalszego, właściwego leczenia. Próba wysiłkowa pomaga także w określeniu rokowań po przebytym zawale serca i ocenie skuteczności leczenia kardiologicznego.
Co to są próby wysiłkowe?
Próby wysiłkowe nazywane są inaczej EKG wysiłkowym i testem wysiłkowym. Badanie polega na ocenie pracy serca pod wpływem zwiększonego obciążenia fizycznego. W takich warunkach serce wykazuje wzmożone zapotrzebowanie na tlen. Próby wysiłkowe pozwalają kontrolować jak reaguje serce pacjenta na wzmożony, zadawany stopniowo, wysiłek.
U zdrowego człowieka w takich warunkach zwiększa się przepływ krwi przez tętnice wieńcowe oraz wyraźnie zwiększa się zapotrzebowanie mięśnia sercowego na tlen.
Próby wysiłkowe przeprowadza się najczęściej na bieżni. Lekarz jest obecny przez cały czas trwania testu wysiłkowego i na bieżąco kontroluje zmiany w zapisie EKG, wartości ciśnienia tętniczego i stan kliniczny pacjenta, a także sygnalizuje konieczność zwiększenia intensywności wysiłku lub jego przerwania. Badaniu poddawane są osoby z problemami układu sercowo- naczyniowego, z objawami charakterystycznymi dla nieprawidłowej pracy serca, a także sportowcy i osoby wykonujące zawody wymagające od nich wyjątkowo dobrej kondycji fizycznej.
Jakie są wskazania do przeprowadzenia prób wysiłkowych?
Wskazaniami do wykonania prób wysiłkowych są:
- świeżo przebyty zawał serca (nie szybciej niż po 48 h od wystąpienia zawału) w celu rokowań dotyczących zdrowia, skuteczności rewaskularyzacji (udrożnienia tętnic wieńcowych) i ułatwienia rehabilitacji pozawałowej
- podejrzenie choroby wieńcowej
- podejrzenie zwiększonego ryzyka pojawienia się choroby wieńcowej
- kołatania serca
- bóle w klatce piersiowej
- stwierdzone zaburzenia rytmu serca (ocena wpływu wysiłku fizycznego na ich nasilenie)
- weryfikacja wydolności osób, które na co dzień narażają organizm na duży wysiłek fizyczny (np. sportowcy, pracownicy fizyczni lub tacy, u których wymagane jest potwierdzenie dobrego zdrowia do wykonywania odpowiedzialnych funkcji)
Jak przebiega próba wysiłkowa?
Elektrokardiograficzna próba wysiłkowa jest badaniem prostym i nieinwazyjnym. Pacjent poddawany jest ćwiczeniom na bieżni. Do klatki piersiowej pacjenta mocowane są elektrody, które rejestrują zapis elektrycznej pracy serca. Elektrody połączone są z systemem monitorującym. Wraz z czasem trwania próby, zwiększane jest natężenie wysiłku. Lekarz obserwuje reakcje, jakie zachodzą przy stopniowym zwiększaniu wysiłku fizycznego. Zapis EKG pokazuje ewentualne nieprawidłowości pracy mięśnia sercowego.
Próba wysiłkowa kończy się w momencie osiągnięcia określonej częstości akcji serca. Po około 20 min. od badania pacjentowi wykonywane jest kontrolne EKG spoczynkowe.
Próba wysiłkowa trwa zwykle około 20 minut. Może jednak zostać przerwana w przypadku:
- pojawienia się bólu w klatce piersiowej, tym bardziej jeśli towarzyszą mu zmiany w zapisie EKG
- wystąpienia istotnych zmian niedokrwiennych w elektrokardiogramie
- określonych zaburzeń rytmu serca spadku ciśnienia tętniczego
- zawrotów głowy, zasinienia, bladości skóry
- prośby pacjenta
Jak się przygotować do EKG wysiłkowego?
Na 3 godziny przed badaniem należy powstrzymać się od spożywania posiłków, w szczególności ciężkich, które mogą wywoływać wzrost ciśnienia w jamie brzusznej. Nie zaleca się palenia papierosów i picia kawy oraz mocnej czarnej herbaty w dniu badania. Na 12 godzin przed badaniem należy zrezygnować z intensywnego wysiłku fizycznego. Na badanie warto zabrać ze sobą wygodne ubranie i ręcznik oraz zgłosić się kilkanaście minut wcześniej, by mieć czas na przygotowanie. Warto zabrać ze sobą wyniki badań z ostatniego zapisu EKG, jeżeli było wykonywane.
Jakie są przeciwwskazania do wykonania próby wysiłkowej?
- świeży zawał serca (pierwsze 2 dni)
- częste intensywne bóle w klatce piersiowej
- zatorowość płucna
- ciężka lub zdekompensowana niewydolność serca
- dławica piersiowa niestabilna
- groźne, objawowe zaburzenia rytmu serca
- źle leczone nadciśnienie tętnicze z wysokimi wartościami przed badaniem
- ostra infekcja
- zakrzepica żył głębokich
