Co to jest endometrioza?
Endometrioza, inaczej nazywana wędrującą śluzówką lub gruczolistością zewnętrzną, jest chorobą polegającą na rozroście błony śluzowej macicy (endometrium) poza jamą macicy. Rozrost najczęściej następuje do otrzewnej, jajników i jajowodów. Statystycznie endometrioza dotyka co piątą miesiączkującą kobietę i u części z nich wywołuje problemy z płodnością. Występuje przeważnie u kobiet w wieku rozrodczym, ale zdarzają się przypadki chorych w wieku młodocianym oraz u kobiet po menopauzie.
Częściej na endometriozę zapadają kobiety szczupłe (o niskim wskaźniku BMI) rasy kaukaskiej.
Jakie są objawy endometriozy?
- Ból w obrębie miednicy mniejszej
Bardzo często towarzyszy menstruacji. Pojawia się kilka dni przed i trwa do końca miesiączki. Niekiedy ma charakter chroniczny (trwa bez przerwy)
- niepłodność
W przypadku zlokalizowania endometriozy w jajowodach, jej objawem może być niepłodność, jednak nie każda kobieta cierpiąca na endometriozę cierpi także na brak możliwości zajścia w ciążę.
Problem ten dotyczy tych pacjentek, u których doszło do powstania zrostów w jajowodach i zamknięcia jajowodu.
Pozostałe objawy:
- Ból podczas stosunku (dyspareumia)
- Ból podczas oddawania moczu i/lub stolca
- biegunka na przemian z zaparciami
- parcia naglące lub częstomocz
- uczucie ciała obcego w obrębie jamy brzusznej (w przypadku mięśniaków dużych rozmiarów)
- cykliczny ból kończyny dolnej o charakterze rwy kulszowej
- cykliczne krwawienia z odbytnicy lub dróg rodnych
- okresowe krwioplucie lub duszności (bardzo rzadko)
Niespecyficzne objawy endometriozy
W przebiegu endometriozy możliwe jest występowanie także innych objawów, takich jak:
- zaparcia
- biegunki
- nudności
- wzdęcia
- przewlekłe zmęczenie
- krwawienia z przewodu pokarmowego
- silny zespół napięcia przedmiesiączkowego (PMS)
- obfite krwawienie miesięczne
Czynniki ryzyka
- wczesne wystąpienie pierwszej miesiączki,
- częste i przedłużające się krwawienia miesięczne,
- a także nieposiadanie dzieci.
Jak leczymy endometriozę?
Wybór metody leczenia uzależniony jest od wielu elementów, takich jak: wiek pacjentki, zaawansowanie choroby, pragnienie zajścia w ciążę, nasilenie dolegliwości, czy lokalizacji ognisk chorobowych. Lekarz zawsze dobiera najkorzystniejszą dla danej pacjentki terapię.
Niestety całkowite wyleczenie endometriozy nie jest możliwe. Leczenie polega na niwelowaniu jej następstw i łagodzeniu wielu dokuczliwych objawów.
Farmakoterapia:
- hormonalne preparaty antykoncepcyjne (estrogenowo-progestagenowe),
- analogi hormonu uwalniającego gonadotropiny (gonadotropin-releasing hormone agonists – Gn-RH)
- progestageny
- danazol (rzadziej)
- inhibitory aromatazy (najczęściej razem z DTA)
- niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ)
- analogi gonadoliberyny (domięśniowo, podskórnie lub donosowo)
- selektywne modulatory receptora progesteronowego.
Leczenie niefarmakologiczne
- Zachowawcze leczenie chirurgiczne (usunięcie ognisk choroby,w tym torbieli endometrialnych i zrostów, oraz przywrócenie prawidłowych warunków anatomicznych i funkcji narządów miednicy mniejszej)
- Radykalne leczenie chirurgiczne (usunięcie macicy wraz z jajnikami w celu wywołania menopauzy chirurgicznej)